गणेश चालीसा एक लोकप्रिय हिंदी भक्ति स्तोत्र है जिसमें भगवान श्री गणेश के 40 चौपाइयों (इसलिए “चालीसा”) के माध्यम से उनकी महिमा, गुण, लीलाओं और कृपा का वर्णन किया गया है। यह स्तोत्र भक्तों द्वारा नियमित रूप से पढ़ा जाता है, विशेषकर मंगलवार, चतुर्थी, या गणेश चतुर्थी के दिन।
गणेश चालीसा का उद्देश्य और महत्व:
- विघ्नों का नाश: भगवान गणेश को “विघ्नहर्ता” कहा जाता है — अर्थात् जो सभी विघ्नों और रुकावटों को दूर करते हैं। चालीसा पाठ से जीवन की बाधाएँ दूर होती हैं।
- कार्य में सफलता: किसी भी शुभ कार्य की शुरुआत गणपति पूजा से होती है। यह चालीसा पढ़ने से सभी कार्यों में सफलता मिलती है।
- बुद्धि और विवेक: भगवान गणेश को “बुद्धि का दाता” कहा गया है। यह चालीसा पढ़ने से स्मरण शक्ति, ध्यान और निर्णय क्षमता बढ़ती है।
- शांति और समृद्धि: नियमित पाठ से मानसिक शांति, पारिवारिक सुख और आध्यात्मिक उन्नति प्राप्त होती है।
पूरी गणेश चालीसा में उल्लेखित हैं:
- गणेश जी का जन्म कथा
- शिव-पार्वती के पुत्र रूप में उनका स्थान
- उनका मस्तक कटने और हाथी का सिर लगाए जाने की कथा
- असुरों पर विजय
- गणेश जी की भक्ति करने के लाभ
गणेश चालीसा का पाठ कब करें?
- रोज़ सुबह या शाम
- विशेष रूप से मंगलवार और गणेश चतुर्थी को
- किसी नए कार्य, परीक्षा, व्यवसाय की शुरुआत से पहले
Ganesh Chalisa Fast Lyrics:
- English
- Hindi
Jai Ganpati Sadguna Sadan
Kavivar Badan Kripaal
Vighna Haran Mangal Karan
Jai Jai Girijalal
Jai Jai Jai Ganpati Ganaraju
Mangal Bharana Karana Shubha Kaajuu
Jai Gajbadan Sadan Sukhdata
Vishwa Vinayaka Buddhi Vidhata
Vakra Tunda Shuchi Shunda Suhavana
Tilaka Tripunda Bhaal Mann Bhavan
Rajata Mani Muktana Ura Mala
Swarna Mukut Shira Nayana Vishala
Pustak Paani Kuthaar Trishoolam
Modak Bhog Sugandhit Phoolam
Sundar Pitaambar Tan Saajit
Charana Paduka Muni Mann Raajit
Dhani Shiva Suvana Shadanana Bhrata
Gauri Lalana Vishva-Vikhyata
Riddhi Siddhi Tava Chanvar Sudhare
Mushaka Vaahan Sohata Dware
Kahaun Janma Shubha Katha Tumhari
Ati Shuchi Paawan Mangal Kaari
Eka Samay Giriraaj Kumari
Putra Hetu Tapa Kinho Bhaari
Bhayo Yagya Jab Poorna Anupa
Tab Pahunchyo Tum Dhari Dwija Roopa
Atithi Jaani Kai Gauri Sukhari
Bahuvidhi Sevaa Kari Tumhari
Ati Prasanna Hvai Tum Vara Dinha
Maatu Putra Hita Jo Tapa Kinha
Milahi Putra Tuhi Buddhi Vishaala
Binaa Garbha Dharana Yahi Kaala
Gananayak Guna Gyana Nidhana
Pujita Prathama Roopa Bhagwana
Asa Kahi Antardhyana Roopa Hvai
Palana Para Baalaka Svaroopa Hvai
Bani Shishu Rudana Jabahi Tum Thaana
Lakhi Mukha Sukha Nahin Gauri Samana
Sakala Magana Sukha Mangala Gaavahin
Nabha Te Surana Sumana Varshavahin
Shambhu Uma Bahu Dana Lutavahin
Sur Munijana Suta Dekhan Aavahin
Lakhi Ati Aananda Mangal Saaja
Dekhan Bhi Aaye Shani Raaja
Nija Avaguna Guni Shani Mann Maahin
Baalak Dekhan Chaahat Nahin
Giraja Kachhu Mann Bheda Badhaayo
Utsav Mora Na Shani Tuhi Bhayo
Kahan Lage Shani Mana Sakuchai
Kaa Karihau Shishu Mohi Dikhai
Nahin Vishvasa Uma Ur Bhayau
Shani So Baalaka Dekhana Kahyau
Padatahin Shani Driga Kona Prakasha
Baalaka Shira Udi Gayo Aakasha
Giraja Girin Vikala Hvai Dharani
So Dukha Dasha Gayo Nahin Varani
Hahakara Machyo Kailasha
Shani Kinhyon Lakhi Suta Ka Nasha
Turat Garud Chadhi Vishnu Sidhaye
Kaati Chakra So Gaja Shira Laaye
Baalaka Ke Dhada Upara Dharayo
Praana Mantra Padha Shankara Darayo
Naam ‘Ganesha’ Shambhu Tab Kinhe
Prathama Pujya Buddhi Nidhi Vara Dinhe
Buddhi Pariksha Jab Shiva Kinha
Prithvi Kar Pradakshina Linha
Chale Shadanana Marami Bhulai
Rachi Baith Tum Buddhi Upai
Charan Maatu-Pitu Ke Dhara Linhe
Tinke Saata Pradakshin Kinhen
Dhani Ganesha Kahi Shiva Hiya Harasho
Nabha Te Surana Sumana Bahu Barasho
Tumhari Mahima Buddhi Badayi
Shesha Sahas Mukha Sakai Na Gayi
Mein Mati Hina Malina Dukhari
Karahu Kauna Vidhi Vinaya Tumhari
Bhajata ‘Raamasundara’ Prabhudaasa
Lakha Prayaga Kakara Durvasa
Ab Prabhu Daya Dina Para Keejai
Apni Bhakti Shakti Kuch Deeje
Shri Ganesh Yeh Chalisa
Path Karai Dhar Dhyan
Nit Nav Mangal Gruha Base
Lahe Jagat Sanman
Sambandh Apna Sahstra Dash
Rushi Panchami Dinesh
Puran Chalisa Bhayo Mangal Murti Ganesha
जय गणपति सद्गुण सदन
कविवर बदन कृपाल
विघ्न हरण मंगल करण
जय जय गिरिजालाल
जय जय जय गणपति राजू
मंगल भरण करण शुभ काजू
जय गजबदन सदन सुखदाता
विश्व विनायक बुद्धि विधाता
वक्र तुण्ड शुचि शुण्ड सुहावन
तिलक त्रिपुण्ड भाल मन भावन
राजित मणि मुक्तन उर माला
स्वर्ण मुकुट शिर नयन विशाला
पुस्तक पाणि कुठार त्रिशूलं
मोदक भोग सुगन्धित फूलं
सुन्दर पीताम्बर तन साजित
चरण पादुका मुनि मन राजित
धनि शिव सुवन षडानन भ्राता
गौरी ललन विश्व-विख्याता
ऋद्धि सिद्धि तव चँवर सुधरे
मूषक वाहन सोहत द्वारे
कहूं जन्म शुभ कथा तुम्हारी
अति शुचि पावन मंगल कारी
एक समय गिरिराज कुमारी
पुत्र हेतु तप कीन्हो भारी
भयो यज्ञ जब पूर्ण अनूपा
तब पहुंच्यो तुम धरि द्विज रूपा
अतिथि जानि कै गौरी सुखारी
बहु विधि सेवा करी तुम्हारी
अति प्रसन्न ह्वै तुम वर दीन्हा
मातु पुत्र हित जो तप कीन्हा
मिलहि पुत्र तुहि बुद्धि विशाला
बिना गर्भ धारण यहि काला
गणनायक गुण ज्ञान निधाना
पूजित प्रथम रूप भगवाना
अस कहि अन्तर्धान रूप ह्वै
पलना पर बालक स्वरूप ह्वै
बनि शिशु रुदन जबहि तुम ठाना
लखि मुख सुख नहिं गौरि समाना
सकल मगन सुख मंगल गावहिं
नभ ते सुरन सुमन वर्षावहिं
शम्भु उमा बहुदान लुटावहिं
सुर मुनि जन सुत देखन आवहिं
लखि अति आनन्द मंगल साजा
देखन भी आए शनि राजा
निज अवगुण गुनि शनि मन माहीं
बालक देखन चाहत नाहीं
गिरजा कछु मन भेद बढ़ायो
उत्सव मोर न शनि तुहि भायो
कहन लगे शनि मन सकुचाई
का करिहौ शिशु मोहि दिखाई
नहिं विश्वास उमा उर भयऊ
शनि सों बालक देखन कह्यऊ
पड़तहिं शनि दृग कोण प्रकाशा
बालक शिर उड़ि गयो आकाशा
गिरजा गिरीं विकल ह्वै धरणी
सो दुख दशा गयो नहिं वरणी
हाहाकार मच्यो कैलाशा
शनि कीन्ह्यों लखि सुत को नाशा
तुरत गरुड़ चढ़ि विष्णु सिधाए
काटि चक्र सो गज शिर लाए
बालक के धड़ ऊपर धारयो
प्राण मन्त्र पढ़ शंकर डारयो
नाम गणेश शम्भु तब कीन्हे
प्रथम पूज्य बुद्धि निधि वर दीन्हे
बुद्धि परीक्षा जब शिव कीन्हा
पृथ्वी की प्रदक्षिणा लीन्हा
चले षडानन मरमि भुलाई
रची बैठ तुम बुद्धि उपाई
चरण मातु-पितु के धर लीन्हें
तिनके सात प्रदक्षिण कीन्हें
धनि गणेश कहि शिव हिय हरषो
नभ ते सुरन सुमन बहु बरशो
नभ ते सुरन सुमन बहु बरशो
शेष सहस मुख सकै न गाई
मैं मति हीन मलीन दुखारी
करहुँ कौन बिधि विनय तुम्हारी
भजत रामसुन्दर प्रभुदासा
लख प्रयाग ककरा दुर्वासा
अब प्रभु दया दीन पर कीजै
अपनी शक्ति भक्ति कुछ दीजै
श्री गणेश यह चालीसा
पाठ करें धर ध्यान
नित नव मंगल गृह बसै
लहे जगत सन्मान
संबध अपना सहस्र दश
ऋषि पंचमी दिनेश
पूरण चालीसा भयो मंगल मूर्ति गणेश
Credits:
- Title: Ganesh Chalisa Fast
- Singer: Anuradha Paudwal
- Music Director: Navin-Manish
- Edit & Gfx : Prem Graphics PG
- Music Label: Music Nova